هیستروسالپنگوگرافی یا عکس رنگی از رحم نوعی تصویربرداری با استفاده از اشعه ایکس است که به تصویربرداری از داخل رحم و لوله رحم (اعضایی که تخمک را از تخمدان به رحم منتقل می کنند).
هیستروسالپنگوگرافی یا عکس رنگی از رحم نوعی تصویربرداری با استفاده از اشعه ایکس است که به تصویربرداری از داخل رحم و لوله رحم (اعضایی که تخمک را از تخمدان به رحم منتقل می کنند). در این نوع از تصویربرداری از ماده حاجب استفاده می شود تا تصاویر شفاف و دقیقی از رحم و لوله آن ثبت شود. به روشی که در هیستروسالپنگوگرافی استفاده می شود فلوروسکوپی گفته می شود که در آن به جای یک عکس ثابت، یک تصویر ویدئویی ساخته می شود.
رادیولوژیست می تواند ماده حاجب را در حالی که در میان قسمت های مختلف سیستم تولید مثل فرد حرکت می کند، دنبال کند. سپس قادر خواهد بود تا در صورتی که بیمار دچار انسداد در لوله رحم و یا دیگر اختلالات ساختاری در رحم باشد، آن را تشخیص دهد.
علت انجام هیستروسالپنگوگرافی چیست؟
پزشک در صورتی که بیمار دچار مشکلات باروری و حاملگی باشد انجام هیستروسالپنگوگرافی را تجویز می کند که می توان از سقط جنین متعدد نام برد. از این روش می توان به منظور تشخیص علت ناباروری نیز استفاده کرد.
ناباروری ممکن است بر اثر یکی از عوامل زیر باشد:
- فیبروئید رحم
- انسداد لوله رحم
- بافت زخمی در رحم
- تومور یا پولیپ رحم
- اختلالات ساختاری در رحم که می تواند ارثی یا اکتسابی باشد
اگر جراحی لوله رحم انجام داده‌اید پزشک به منظور بررسی موفقیت عمل جراحی انجام هیستروسالپنگوگرافی را تجویز می کند. اگر توبکتومی (بستن لوله های رحم) انجام داده اید، پزشک به منظور اطمینان از صحت بستن لوله ها از هیستروسالپنگوگرافی استفاده می کند. این تست همچنین در بررسی موفقیت انجام عمل باز کردن مجدد لوله های رحم نیز کاربرد دارد.
آماده شدن قبل از انجام هیستروسالپنگوگرافی
این تست ممکن است برای برخی زنان دردناک باشد و به همین منظور پزشک ممکن است اقدام به تجویز داروهای کاهش و یا ضد درد کند. این داروها باید حدود یک ساعت قبل از انجام هیستروسالپنگوگرافی مصرف شوند. همچنین به منظور کاهش استرس پزشک معمولاً مقداری داروی آرام بخش تجویز می کند. همچنین برای جلوگیری از وقوع عفونت قبل و بعد از انجام تست معمولاً از آنتی‌بیوتیک استفاده می شود.
این تست معمولاً چند روز تا یک هفته بعد از دوره قاعدگی انجام می شود تا از عدم بارداری بیمار اطمینان حاصل شود و همچنین خطر عفونت کاهش یابد. نکته مهم این است که در صورت احتمال بارداری حتماً به پزشک اطلاع دهید چرا که انجام این تست ممکن است برای جنین خطرساز باشد. همچنین در صورتی که دچار بیماری التهابی لگن (PID) و یا خونریزی غیر طبیعی واژن هستید از انجام این تست خودداری کنید.
در این روش از ماده حاجب استفاده می شود که به صورت تزریقی وارد بدن می شود.،قطعات فلزی با دستگاه رادیولوژی تداخل ایجاد می کند و به همین علت قبل از انجام هیستروسالپنگوگرافی باید هر چیز فلزی را از بدن خود جدا کنید که می توان به جواهرات اشاره کرد.
هیستروسالپنگوگرافی چگونه انجام می شود؟
در این روش فرد باید حتماً از گان (لباس یک بار مصرف) استفاده کند و به پشت دراز بکشد و زانو های خود را خم و پاهای خود را باز کند. سپس رادیولوژیست یک اسپکولوم وارد واژن فرد می کند. با انجام این کار می توان گردن رحم را که در انتهای واژن قرار گرفته است مشاهده کرد. در این قسمت ممکن است فرد کمی احساس ناراحتی کند.
سپس رادیولوژیست اقدام به تمیز کردن گردن رحم می کند و با تزریق بی حسی موضعی از درد آن بکاهد. در مرحله بعدی ابزاری که کانولا (سوند) گفته می شود وارد گردن رحم می شود و اسپکولوم برداشته می شود. ماده حاجب توسط سوند وارد بدن می شود و به سمت رحم و لوله آن حرکت می کند.
در مرحله بعد فرد زیر دستگاه رادیولوژی قرار می گیرد و رادیولوژیست شروع به تصویربرداری می کند. در این حین ممکن است چندین بار موقعیت خود را تغییر دهید تا رادیولوژیست از زوایای مختلفی تصویربرداری کند. با حرکت ماده حاجب از طریق لوله رحم ممکن است اندکی احساس درد و گرفتگی کنید. بعد از اتمام تصویربرداری، رادیولوژیست اقدام به برداشتن سوند می کند. در پایان نیز به منظور جلوگیری از عفونت و کاهش درد داروهای مناسب تجویز می شود و سپس فرد مرخص می شود.
خطرات هیستروسالپنگوگرافی : پیامدهای هیستروسالپنگوگرافی بسیار نادر هستند که می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آسیب دیدگی رحم، مانند سوراخ شدن جدار بافت
- واکنش آلرژیک به ماده حاجب
- عفونت رحم و لوله رحم
عوارض هیستروسالپنگوگرافی
بعد از این روش ممکن است دچار گرفتگی عضلانی شبیه به دوره قاعدگی شوید. در برخی موارد ترشح و خونریزی جزئی واژنی نیز ممکن است رخ دهد. برای جلوگیری از عفونت در طول این مدت باید به جای یک تامپون از پد استفاده کنید.
برخی زنان بعد از هیستروسالپنگوگرافی ممکن است دچار سرگیجه و حالت تهوع شوند. این اثرات جانبی عادی هستند و در نهایت ناپدید می شوند. در مواردی که دچار علائم عفونت شدید که شامل موارد زیر است حتماً به پزشک اطلاع دهید.
- ترشحات واژنی با بوی بد
- خونریزی واژنی شدید
- درد شدید و گرفتگی
- غش کردن
- استفراغ
خدمات رادیولوژی در مرکز تصویربرداری بیمارستان ابن سینا:
بیمارستان ابن سینا با برخورداری از بهترین و پیشرفته ترین تجهیزات تصویربرداری شرایط مناسبی را برای همکاری با پزشکان بالینی محترم در تشخیص بیماری ها فراهم کرده است. این مرکز با ارائه خدمات جامع و دقیق به صورت شبانه روزی و در زمینه تصویربرداری پزشکی در بخش های رادیولوژی، هیسترو سالپینگوگرافی S.G ( رادیوگرافی رنگی از رحم )،سی تی اسکن (CT-Scan)، سونوگرافی و ماموگرافی در تلاش است تا با پاسخگویی مناسب به نیازهای مراجعین و بیماران مقدرات رضایت خاطر آنان را فراهم کند.
جهت کسب اطلاعات بیشتر و نوبت دهی با شماره ۴۷۹۰۰ – ۰۲۱ تماس حاصل نمایید.
