ضربات سر شامل آسیب‌هایی است که به پوست سر، جمجمه و مغز وارد می‌شود و می‌تواند در اثر تصادف، سقوط از ارتفاع، اصابت اجسام نوک تیز یا غیر نوک تیز و فعالیت‌های ورزشی عارض می‌شود.این آسیب‌ها می‌تواند منجر به خونریزی‌های زیر پوستی یا شکستگی‌های جمجمه و یا در موارد شدید خونریزی‌های مغزی شود.
علائم بالینی مهم در ضربه به سر کودکان
الف) در شیرخواران (یک ماه تا دو سال):
اگر فقط شکستگی خطی در جمجمه باشد ـ در این سن به علت نازکی جمجمه شایع است ـ به تنهایی اهمیت چندانی ندارد ولی، اگر همراه با خونریزی مغزی باشد علائم بالینی مهم شامل یک یا چند مورد ذیل است:
- تشنج بدون تب (به عنوان مثال بی‌حرکتی و خیرگی لحظه‌ای و سپس گریه و بی‌قراری شدید)
- مهم‌ترین علامت برجستگی غیرطبیعی ملاج می‌باشد.
- اختلال در مکیدن شیر
- تهوع و استفراغ
- بی‌قراری
ب) در کودکان بالای دو سال
- تشنج؛ مثلاً به صورت رنگ پریدگی پوست بدن و اندام‌ها تعریق و کاهش پاسخ به محرک‌های محیطی و انحراف چشم‌ها
- تغییرات ضربان نبض (آهسته، یا سریع شدن نبض یا تنفس)
- اختلال در راه رفتن و عدم توانایی در انجام کارهای روزمره
- اختلال در تکلم و یا شکایت از دو بینی
- خواب آلودگی و عدم برقراری ارتباط
- کبودی دور چشم و پشت گوش
- تهوع و استفراغ
- سردرد شدید
روش‌های درمانی:
کلیه نوزادان و شیرخواران با شکستگی جمجمه را بایستی از نظر احتمال بروز خونریزی تأخیری ۲۴ ساعت در اورژانس تحت نظر گرفته و سی تی اسکن تأخیری پس از این مدت گرفته شود.
درمان کودکان بالای دو سال:(بستگی به وضعیت جراحت و آسیب وارده دارد)
۱ ـ در صورت علامت‌دار بودن، کودک می‌بایست ۲۴ ساعت در بیمارستان تحت نظر باشد. (رجوع شود به علائم هشدار در صفحه آخر). در صورت صدمات جدی‌تر از قبیل وجود خونریزی خارج و داخل مغزی، بروز تشنج و عدم هشیاری، نیاز به بستری طولانی‌تر یا در صورت لزوم عمل جراحی می‌باشد.
۲ ـ ۲۴ ساعت اول بعد از ضربه مهم‌ترین زمانی است که بیمار باید تحت مراقبت باشد، در صورت ترخیص اگر هر کدام از علائم هشدار ذکر شده در برگه هشدار در بیمار پیدا شد او را به بیمارستان برگردانید.
۳ ـ کودک با هوشیاری کامل بدون علائم عصبی، بدون تشنج و استفراغ ـ در صورت طبیعی بودن سی تی اسکن مغزی ـ را می‌توان با دادن علائم هشدار مغزی (مندرج در صفحه آخر) به والدین مرخص نمود.
والدین گرامی آیا می‌دانید بعد از ترخیص باید به چه موارد توجه نمایید؟
۱ ـ در صورت تجویز دارو توسط پزشک، داروها در ساعت مقرر مصرف شده و قبل از اتمام دارو به پزشک مراجعه فرمایید. از قطع خودسرانه دارو اجتناب نمایید.
۲ ـ در صورت داشتن پانسمان، لطفا یک روز در میان پانسمان را تعویض نمایید و در صورت داشتن بخیه در وقت مناسب جهت کشیدن بخیه مراجعه نمایید.
۳ ــ از ورزش‌هایی مثل دوچرخه سواری، فوتبال، ژیمناستیک و غیره که سر در معرض آسیب قرار می‌گیرد اجتناب شود.
۴ ـ طبق دستور پزشک، کودک در منزل استراحت کافی داشته باشد (در هنگام خوابیدن سر بالاتر از تنه قرار گیرد)
۵ ـ در شیرخواران از بغل کردن وی توسط کودکان پرهیز گردد و یا تکان دادن در ننو یا بغل والدین، پرهیز شود.
علائم هشدار مغزی
بعد از ترخیص در صورت بروز چه علائمی سریعا به پزشک مراجعه فرمایید: (به خصوص در ۲۴ ساعت اول)
۱ – اشکال در بیدار شدن یا خواب آلودگی بیش از حد و یا عدم هشیاری ( در طول شب بیمار را هر ۳ ساعت از خواب بیدار نمایید )
۲ – شکایت از دوبینی و کاهش دید و اختلال در حرکات چشم در کودکان بالای دو سال
۳ –ضعف و عدم حرکت در اندام‌ها و راه رفتن غیر طبیعی.
۴ ـ بی‌قراری غیرطبیعی خصوصاً بدون تب در شیرخواران.
۵ ـ برجستگی غیرطبیعی ملاج در شیرخواران.
۶ ـ عدم توانایی در انجام کارهای روزانه
۷ ـ تهوع و استفراغ ( بیش از ۵ نوبت )
۸ ـ تشنج ( با علائم ذکر شده قبلی )
۹ ـ تغییرات نبض (کندی یا تندی)
۱۰ ـ سردرد شدید در کودکان.
خدمات درمان بیمارستان فوق تخصصی ابن سینا:
برای دریافت خدمات درمانی و مراقبتی در منزل شما،در کوتاه ترین زمان متخصصان ما را در منزل خود داشته باشید.کافیست در هرساعت از شبانه روز جهت اخذ خدمت با شماره های ذیل تماس حاصل فرمایید.
۰۹۳۹۷۷۸۳۳۶۲
۴۷۹۰۰ – ۰۲۱
