- 5 آذر, 1402
- manager
- دیدگاه: 0
- جراحی ارتوپدی, مطالب پزشکی
آرتروپلاستی زانو ( Knee Arthroplasty ) یا عمل تعویض مفصل زانو که به نام توتال نی نیز معروف است، بیشتر به عنوان جایگزینی کامل زانو شناخته می شود و یک روش بسیار قابل اعتماد با نتایج قابل پیش بینی است. عمل تعویض مفصل زانو به منظور کمک به کاهش درد و بهبود عملکرد زانو، در فردی که دچار مشکل و درد شدید زانوست انجام می شود. این عمل شامل برداشتن استخوان و غضروف آسیب دیده از استخوان ران، استخوان ساق و گاه کشکک و سپس جایگزین کردن آن با مفصل مصنوعی که از جنس آلیاژ فلز، پلاستیک و پلیمر است می باشد.
از مهم ترین علل از بین رفتن مفصل زانو می توان به سائیدگی مفصل در اثر آرتروز زانو اشاره کرد. آرتروز زانو یک بیماری پیش رونده است که در سنین مختلف در افراد بروز می کند. راهکارهایی برای درمان این بیماری وجود دارد ولی یکی از اصلی ترین و بهترین روش های درمان آرتروز زانو، جراحی تعویض مفصل زانو است.
مزایای عمل تعویض مفصل زانو
عمل آرتروپلاستی مزایای زیادی داشته و بیشتر افراد بعد از انجام جراحی از آن راضی هستند. مهمترین مزایای این عمل عبارتند از:
- بدون درد و سفتی مفاصل میتوانید تحرک داشته باشید.
- در فعالیتهای مختلف که از آنها لذت میبرید، بهراحتی شرکت میکنید.
- بالارفتن کیفیت زندگی و سلامت کلی
- با انجام عمل آرتروپلاستی درد و سفتی مفاصل از بین میرود. در نتیجه کیفیت زندگی افزایش پیدا میکند.
هدف از جراحی تعویض مفصل زانو چیست؟
آسیبهای ناشی از آرتروز رایجترین علت انجام جراحی تعویض مفصل زانو است. این شامل هر دو بیماری استئوآرتریت و آرتریت روماتوئید میشود.
پزشکان معمولاً هنگامی تعویض مفصل زانو را تجویز میکنند که دیگر روشهای غیرتهاجمی نتیجه نداده باشند. اقدامات درمانی غیرتهاجمی شامل موارد زیر هستند:
- کاهش وزن
- درمانهای دارویی
- فیزیوتراپی
- دستگاههای جانبی، مانند عصا یا بست زانو
عوامل کلیدی در تعیین نیاز به جراحی تعویض مفصل زانو شامل موارد زیر هستند:
- به چه میزان درد زانوی فرد در فعالیتهای روزانه مانند پیاده روی و یا بالا رفتن از پلهها تأثیر میگذارد
- اگر زانوی فرد دچار تغییر شکل شده است و یا بهصورت منظم خم یا متورم میشود
- سن فرد
- وضعیت سلامت کلی
جراحی زانو در افراد بالای ۵۵ سال امری رایج است. افراد جوانتر که نیاز به تعویض مفصل زانو دارند ممکن است بیشتر از عمر زانوی مصنوعی زندگی کنند و در نتیجه نیاز به تجدید مفصل داشته باشند.
پزشکان هر نامزد جراحی تعویض زانو را بهصورت فردی ارزیابی میکنند.
اقدامات قبل از عمل تعویض مفصل زانو
- تعبیه میله های ایمنی یا دستگیره مناسب برای محیط حمام یا در کنار وان حمام
- میله ها و دستگیره های ایمنی در کنار راه پله
- صندلی ثابت برای اوایل دوره نقاهت که کفی و پشتی آن سفت و استوار است. همچنین دو دسته ی سفت در کنار آن قرار داشته و یک زیر پایی برای جلوی آن تعبیه شده باشد.
- توالت فرنگی با ارتفاع مناسب
- یک صندلی ثابت و محکم برای زمان حمام کردن
- تمامی قالیچه ها و فرش هایی که به راحتی جابجا شده و لیز می خورند، جمع شوند.
- سعی کنید در صورتی که در منزل دو طبقه سکونت دارید، تمامی وسایل ضروری خود را که برای زندگی روزمره به آنها احتیاج دارید، در یک طبقه جمع آوری کنید تا نیازی به بالا رفتن از طبقات نباشد.
نکات مهم قبل از عمل تعویض مفصل زانو
قبل از عمل تعویض مفصل زانو یک جلسه مشاوره با جراح ارتوپد خواهید داشت. در این جلسه تمامی سوالات خود را مطرح کرده و در مورد نحوه عمل از پزشک اطلاعات دریافت کنید.
از شما خواسته می شود که یک فرم رضایت نامه را امضا کنید که به شما اجازه انجام این روش را می دهد. فرم را با دقت بخوانید و اگر موردی برای شما واضح نیست سوال بپرسید.
علاوه بر تاریخچه پزشکی کامل، پزشک ممکن است قبل از انجام عمل، یک معاینه فیزیکی کامل برای اطمینان از سلامت شما انجام دهد. ممکن است قبل از جراحی آرتروپلاستی زانو تحت آزمایش خون یا سایر آزمایشات تشخیصی قرار بگیرید.
اگر به هر گونه دارو، لاتکس، نوار چسب و مواد بیهوشی (موضعی و عمومی) حساسیت دارید، به پزشک خود اطلاع دهید.
قبل از عمل تعویض مفصل زانو پزشک خود را از تمام داروها (تجویز شده و بدون نسخه) و مکمل های گیاهی که مصرف می کنید مطلع نمایید.
اگر سابقه اختلالات خونریزی دارید یا اگر از داروهای ضد انعقاد (رقیق کننده خون)، آسپرین یا سایر داروهایی که بر لخته شدن خون تأثیر می گذارد استفاده می کنید، به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است لازم باشد که این داروها را قبل از عمل قطع کنید.
از شما خواسته می شود که هشت ساعت قبل از عمل، معمولاً بعد از نیمه شب ناشتا باشید.
اگر باردار هستید یا مشکوک به بارداری هستید، باید به پزشک خود اطلاع دهید.
ممکن است قبل از عمل یک آرام بخش دریافت کنید تا به شما کمک کند آرام شوید.
در حین جراحی تعویض مفصل زانو چه اتفاقی میافتد؟
- بیهوشی نخاعی یا عمومی یا بیحسی موضعی جهت عدم احساس درد
- مشاهده علائم حیاتی شما مانند ضربان قلب و فشار خون را در طول جراحی
- دریافت آنتی بیوتیک در حین و بعد از عمل جهت جلوگیری از عفونت
- ایجاد برشی کوچک روی زانو
- برداشتن قسمتهای آسیبدیده ران و استخوان ساق پا و کمی از استخوان زیر آن
- قرار دادن ایمپلنتهای فلزی در فضای مفصل
- در بیشتر موارد، برداشتن بخشی از قسمت زیرین کاسه زانو
- برای سهولت حرکت، قرار دادن یک فاصلهدهنده پلاستیکی در فضای بین ایمپلنتهای فلزی برای سهولت حرکت
- بخیه شدن لایههای پوست و ماهیچه
مراقبت های بعد از عمل تعویض مفصل زانو
موفقیت جراحی تعویض مفصل زانو به میزان زیادی به رعایت نکات و دستورالعمل های ارائه شده توسط جراح برای بعد از عمل، بخصوص در چند هفته اول بعد از عمل بستگی دارد.
بعد از جراحی آرتروپلاستی به مدت ۲ ساعت در ریکاوری میمانید. برخی افراد همان روز مرخص شده و برخی دیگر لازم است در بیمارستان بمانند. بعد از عمل باید بهمرور سعی کنید پا و مچ پا را تکان دهید. این کار به افزایش جریان خون در ماهیچههای پا کمک میکند.
احتمال دارد پزشک داروهای رقیقکننده خون تجویز کند تا خطر لخته شدن خون در ناحیه جراحی کمتر شود. همچنین برای کاهش درد داروهای مسکن تجویز میشوند.
بخیه یا گیره هایی بر روی زخم ناحیه جراحی وجود دارد. این بخیه ها چندین هفته بعد از جراحی برداشته می شوند. یا اینکه بخیه در زیر پوست زانو قرار دارد که این بخیه نیازی به کشیده شدن ندارد. از قرار دادن محل بخیه تا زمان بهبود کامل، در آب خودداری کنید.
بعد از عمل، فیزیوتراپیست به شما آموزش میدهد که چه تمریناتی را انجام دهید. تمرینات را به طور منظم انجام دهید و رژیم غذایی سالمی را دنبال کنید.
نرمش کردن و ورزش آهسته، مخصوصاً در چند هفته اول بعد از عمل، یکی از ارکان اصلی بعد از این جراحی است. می بایست برخی از فعالیت های روزمره خود را به تاخیر انداخته و توقع دردهایی که با انجام برخی فعالیت ها یا در شب ها به سراغتان می آید، داشته باشید.
از انجام فعالیت های عادی روزمره مانند نشستن و ایستادن طولانی، یا بالا رفتن از پله ها خودداری کنید.
رانندگی را تا زمانی که پاهایتان قدرت عکس العمل نشان دادن مناسب را برای ترمز گرفتن و گاز دادن پیدا نکرده، به تاخیر اندازید.
آیا نتیجه عمل تعویض مفصل زانو دائمی است؟
عمل جراحی تعویض مفصل زانو نقش مهمی در بهبود وضعیت بیمار خواهد داشت. اما لازم است برای بدست آمدن بهترین نتیجه از عمل و ماندگاری حداکثری پروتز ( تقریبا ۲۰ سال) مجموعه ای از اقدامات زیر انجام شود.
- مراجعه به بهترین دکتر برای تعویض مفصل زانو
- انجام فیزیوتراپی های لازم پیش از جراحی جهت تقویت عضلات
- تکنیک جراحی و دانش و تجربه پزشک
- نوع پروتز و شرکت سازنده ی آن
- مراقبت های دوره ی نقاهت ( مانند فیزیوتراپی و نرمش )
- مراقبت های همیشگی بیمار از پروتز ( نحوه ی نشستن و فشار نیاوردن به زانو)
عوارض تعویض مفصل زانو
هر روش جراحی درمانی با ریسک خونریزی، لخته خونی و عفونت همراه است. بر اساس آمار انجمن جراحان آمریکا کمتر از ۲ درصد کسانی که این عمل را انجام میدهند با پیامدها و عوارض جدی مواجه میشوند.
برخی از عارضههای جراحی تعویض مفصل زانو موارد زیر هستند:
- فرسوده شدن زانوی مصنوعی با گذر زمان
- خونریزی
- لخته خونی در پا یا ریهها
- مشکلات تنفسی ناشی از بیهوشی
- حمله قلبی
- سفتی زانو
- آسیب عصبی در زانو
- سکته مغزی
در صورت داشتن علائم زیر در اسرع وقت باید باید با پزشک مشورت کرد:
- لرز
- نشت مایع از محل زخم جراحی
- تب بالای ۳۷.۸ درجه
- افزایش درد، قرمزی، تورم و حساسیت در زانو
عفونت همواره یکی از دغدغههای افرادی ست که زانوی مصنوعی دریافت میکنند. از آنجا که باکتری و دیگر مواد آلوده از طریق خون وارد قسمتهای مختلف بدن میشوند، ممکن است زانوی مصنوعی را آلوده کنند. در صورت ابتلا به عفونت زانو پزشک ممکن است بخشی از زانوی مصنوعی را حذف کند تا آن را قبل از نصب یک زانوی دیگر درمان کنند.